Η Φινλανδία είναι μια θαυμάσια χώρα. Όλοι το γνωρίζουν. Κι εγώ επίσης. Γι 'αυτό είναι πραγματικά λυπηρό που γράφω αυτό το άρθρο με ένα φινλανδικό μουσείο ως κίνητρο. Θέλω να ξεκαθαρίσω πως αν και η ιστορία έχει ως αφορμή αυτό το μουσείο, η Φινλανδία είναι μια εξαιρετική χώρα που αξίζει τόσο να την επισκεφτείς όσο και να την αγαπήσεις! Όσα αναφέρω παρακάτω περισσότερο ισχύουν για άλλες χώρες και λιγότερο για την ίδια τη Φινλανδία.
Στην ιστορία μας λοιπόν...
Πρόσφατα πήγα στο Φινλανδικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Ελσίνκι. Το μουσείο - όπως τα πάντα στη Φινλανδία - είναι πολύ ωραίο και οργανωμένο. Τα εκθέματα ήταν όλα εντυπωσιακά και όλη η επίσκεψη ήταν πολύ διασκεδαστική και εκπαιδευτική.
Μέχρι που...
Πήγα να δω μερικά πολικά ζώα σε ένα μέρος με αστεία φώτα. Εκεί, ανάμεσα στα - και πάλι ενδιαφέροντα - εκθέματα είδα μια εικόνα της Παναγίας. Η άμεση αντίδρασή μου ήταν ενθουσιασμός. Μέσα στο μουσείο είχαν για κάποιο λόγο μια θρησκευτική εικόνα! Πόσο υπέροχο και απροσδόκητο!
Τότε η σκληρή αλήθεια κατέστρεψε τα πάντα ...
Σύμφωνα με τις σχετικές πληροφορίες κάτω από την εικόνα, το μέρος που βρισκόμασταν ήταν παρεκκλήσι και το σημείο που βρισκόμασταν ήταν - όπως φάνηκε με τη γεωμετρία του χώρου - το ιερό! Η σύγχυση και η αμηχανία ήταν οι πρώτες αντιδράσεις, οι οποίες αντικαταστάθηκαν αμέσως από θυμό και θλίψη.
Το ιερό μέρος όπου κανείς δεν μπορούσε να εισέλθει, εκτός από τον ιερέα, ήταν πλέον γεμάτο από φώτα ντίσκο και ζώα, ακριβώς δίπλα σε μια εικόνα που αποτελούσε απλά μια υπενθύμιση του πραγματικού σκοπού αυτού του τόπου. Είμαι βέβαιος ότι οι Φινλανδοί δεν εννοούσαν κάτι κακό με αυτό - παρ' όλα αυτά πράγματι έπραξαν κάτι πολύ κακό. Όχι ως μέρος μιας μεγάλης συνωμοσίας εναντίον του Χριστιανισμού (ο αγώνας ενάντια στον Χριστιανισμό έχει ξεπεράσει προ πολλού το επίπεδο της συνωμοσίας σήμερα και λαμβάνει χώρα ανοικτά σε όλα τα μέτωπα) αλλά ως μέρος του πιο άσχημου προσώπου του αθεϊσμού σήμερα: Αδιαφορία. Απάθεια. Ρηχότητα.
Αδιαφορία για ο,τιδήποτε θρησκευτικό. Απάθεια προς οποιαδήποτε από τις μεγάλες μεταφυσικές ερωτήσεις που οι άνθρωποι προσπαθούν να απαντήσουν εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η ρηχότητα που εκφράζεται από ένα επιφανειακό ενδιαφέρον για τη γνώση χωρίς να συνειδητοποιεί ότι οποιαδήποτε γνώση χωρίς το απαραίτητο θεολογικό υπόστρωμα οδηγεί μόνο σε σκοτεινά αδιέξοδα.
Τα μουσεία είναι πολύ πιο σημαντικά από τα μουσεία! θα υποστήριζε κάποιος. Μετά τον Διαφωτισμό υπήρξε μια μεγάλη μεταστροφή από τη θρησκεία προς κοσμικούς τρόπους επίτευξης της εκπαίδευσης και αυτός ήταν και είναι ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της σύγχρονης κοινωνίας. Και όμως, αυτό το μονοπάτι δεν είναι φωτισμένο, αλλά ακριβώς το αντίθετο: Σκοτεινό όπως το κενό του διαστήματος. Ένα κενό στο οποίο πιστεύουμε σταθερά, μετά από τον "Διαφωτισμό", ο οποίος μας έκανε να πιστεύουμε ότι δεν είμαστε τίποτα περισσότερο από κόκκοι σκόνης μέσα σε ένα παράλογο και άσκοπο σύμπαν. Τώρα "γνωρίζουμε" ότι είμαστε μόνο κρέας, οστά και αίμα, τίποτα διαφορετικό από τα ζώα. Τώρα "γνωρίζουμε" ότι είμαστε μόνο μηχανές. Γιατί λοιπόν να ενδιαφέρεται κανείς για μια εκκλησία που διαδίδει ψέματα; Γιατί να ενδιαφέρεται για τη θρησκεία που διαιωνίζει την ηλιθιότητα;
Οι λεπτομερείς απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω βρίσκονται στα χιλιάδες άρθρα της Harmonia Philosophica. Η σύντομη απάντηση έχει ως εξής: Όχι, δεν είμαστε μόνο κρέας και οστά. Κάθε άντρας και γυναίκα γνωρίζει ότι είμαστε περισσότερο από αυτό. Ένα σύνολο ηλεκτρονίων χωρίς ζωή δεν μπορεί να είναι ζωντανό με κανέναν τρόπο. Ένα σύνολο σωματιδίων είναι απλά ένα σύνολο σωματιδίων. Κάθε σπουδαίος φιλόσοφος και επιστήμονας (συμπεριλαμβανομένων των περισσότερων ιδρυτών της φυσικής που γνωρίζουμε σήμερα) πίστευε ότι έχουμε ψυχή και ότι ο Θεός υπάρχει. Όχι επειδή ήταν ηλίθιοι και πίστευαν ο,τιδήποτε, αλλά επειδή τα εμπειρικά δεδομένα και η λογική οδηγούν προς αυτό το μονοπάτι! Ο ιδρυτής της Λογικής, ο Αριστοτέλης, υποστήριζε την ύπαρξη μιας Πρώτης Αιτίας. Ο μεγαλύτερος λογικολόγος όλων των εποχών μετά τον Αριστοτέλη, ο Godel, έγραψε μια απόδειξη για την ύπαρξη του Θεού. Οι άνθρωποι που πρώτα πίστευαν στον Χριστό το έκαναν εξαιτίας αυτού που είδαν (εμπειρικά δεδομένα) και όχι εξαιτίας του τι τους είπε κάποιος ηλίθιος ψεύτης. Η πίστη σε έναν κόσμο που υπάρχει χωρίς λόγο και που δημιουργήθηκε από το τίποτα είναι πολύ πιο παράλογη από την πίστη σε έναν κόσμο που δημιουργήθηκε από κάτι/ κάποιον. Θα μπορούσα να συνεχίσω για πάντα, αλλά είμαι σίγουρος ότι όποιος θέλει να ανακαλύψει περισσότερα επιχειρήματα για τον θεϊσμό μπορεί να διαβάσει αυτόν τον ιστότοπο για περισσότερες λεπτομέρειες. Όποιος δεν το επιθυμεί, θα έχει σίγουρα ήδη παραλείψει αυτή την ενότητα του άρθρου ούτως ή άλλως.
Η σύγχρονη κοινωνία είναι εξειδικευμένη στη συγκάλυψη της ασχήμιας με ρηχή ομορφιά. Ο Διαφωτισμός κάλυψε τα πάντα με τον μανδύα της «ελευθερίας» και κανένας δεν πρόσεξε πως αυτό σήμαινε ότι είστε ελεύθεροι να πιστεύετε σε ο,τιδήποτε εκτός εάν είστε χριστιανός. Σε αυτή την περίπτωση η γκιλοτίνα ήταν ο τρόπος για να «διαφωτιστείς». Ο Διαφωτισμός κάλυψε τα πάντα με το όμορφο πέπλο της «προόδου» και κανείς δεν διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει κυριολεκτικά κανένας λόγος να πιστεύουμε δογματικά ότι οι νέες ιδέες είναι εξ ορισμού καλύτερες από τις παλιές. Εκτός και αν θέλετε να πιστεύετε ότι η σύγχρονη ευγονική είναι μια καλύτερη ιδέα από την «παλιά» πεποίθηση ότι όλοι οι άνθρωποι είναι παιδιά του Θεού. Ο Διαφωτισμός έντυσε την ασχήμια του αντιχριστιανικού μίσους με την αποκαλούμενη αγάπη για τη «γνώση». Μια γνώση που οδηγεί σε ένα σκοτεινό κόσμο. Θυμηθείτε ότι ο Mengele είχε δύο διδακτορικά και το έργο του χρησιμοποιήθηκε εκτενώς από επιστήμονες σε όλο τον κόσμο. Και όμως ήταν ένα έργο που έγινε στα σκοτεινότερα βάθη του κακού. Ο Διαφωτισμός θέλει να εκπαιδεύσει τους πάντες και όμως κανείς δεν συνειδητοποιεί ότι η εκπαίδευση δεν έχει καμία σχέση με την ηθική αυτή καθεαυτή (ή ακόμα και ότι οι πιο μορφωμένοι άνδρες μπορούν να είναι κακοί, αυτό είναι κάτι που αναλύω στο paper μου "Against the fallacy of education as a source of ethics - Κατά της πλάνης της εκπαίδευσης μια πηγή ηθικής", MCDSARE, 2019). Ο Διαφωτισμός επαινεί τη βιασύνη των νέων για να κάνουν τα πάντα και όμως κανείς δεν προσέχει ότι η σοφία των γερόντων ήταν - και εξακολουθεί να είναι - η πηγή του πολιτισμού μας για χιλιάδες χρόνια.
Τώρα το Ελσίνκι έχει ένα ωραίο μουσείο και αυτό είναι υπέροχο. Σίγουρα θα πάω και πάλι! Αλλά αυτό θα μπορούσε να γίνει σε ένα νέο κτίριο (ή στο υπόλοιπο κτήριο) και να αφήσει το παρεκκλήσι εκεί που ήταν. Αν όχι για χρήση (αν κανένας δεν πάει πια), τουλάχιστον ως υπενθύμιση ενός παρελθόντος που οφείλουμε να σεβόμαστε. "Μα δεν είναι αχρηστο το να κρατάμε πράγματα που δεν χρησιμεύουν σε τίποτα;" θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς. Είμαι σίγουρος ότι τα κόκκαλα ζώων που πέθανα πριν από εκατομμύρια χρόνια μπορούν να απαντήσουν εύκολα σε μια τέτοια ερώτηση. Και αν πάμε στο πρακτικό κομμάτι, θα μπορούσε κάποιος να μιλάει για μέρες για τα πρακτικά ζητήματα που καλύπτει η εκκλησία. Για παράδειγμα η σύγχρονη κοινωνία μισεί τη θρησκεία αλλά, από την άλλη, αγαπά την ψυχολογία, χωρίς να συνειδητοποιήσει ότι η εκκλησία καλύπτει επίσης πολλές πρακτικές ψυχολογικές ανάγκες του ατόμου. Ανάγκες τις οποίες προσπαθεί να λύσει μια επιστήμη που αν και έχει την ψυχή στο όνομα της, δεν πιστεύει καν σε αυτή. Σε μια εποχή όπου οι άνθρωποι αισθάνονται ολοένα και πιο μόνοι (πως θα μπορούσαν να μην είναι, αφού τους έχουν κάνει να πιστεύουν ότι είναι απλά ένα σύνολο ατόμων σε ένα τεράστιο τίποτα) και η κατάθλιψη είναι η νούμερο ένα ασθένεια, μας αρέσει να βλέπουμε νεκρούς πιθήκους και φάλαινες και οστά για να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας και τα παιδιά μας. Και όταν αυτά μας ρωτούν τι σημασία έχει όλο αυτό που κάνουμε, σκοντάφτουμε στο μεγάλο κενό της ψυχής μας που είναι ακόμα εκεί, περιμένοντας να τραφεί...
Ο σύγχρονος κόσμος έχει περισσότερα μουσεία τώρα. Και λιγότερες εκκλησίες.
Πρόσεξε αυτή την ομορφιά γύρω σου.
Ο διάβολος έχει θελκτικό πρόσωπο...
Ο κόσμος είναι διαφωτισμένος τώρα. Και όμως πιο σκοτεινός από ποτέ...
Σχετικό άρθρο: Εναντίον του Διαφωτισμού: Ο Διαφωτισμός δεν ήταν φως. Ο Διαφωτισμός είναι σκοτάδι.